Een ongewenst neveneffect van het #metoo gebeuren

Sinds enkele weken heeft de hashtag #metoo veel losgemaakt bij grote aantallen mensen op het internet en in traditionele media. En terecht: te lang hebben slachtoffers van verbale, fysieke en ongewenste  intimiteiten, seksuele intimidatie of seksueel misbruik een ongelijke strijd moeten leveren om als slachtoffer herkend en erkend te worden.

Te vaak liepen slachtoffers domweg tegen een muur aan en moesten zij de extra vernedering ondergaan van het niet geloofd of niet serieus genomen te worden.

De universele beweging die recent is gestart onder de hashtag #metoo heeft talloze tot op heden 'verborgen' slachtoffers van deze wandaden moed en vertrouwen gegeven om alsnog met hun verhaal naar buiten te komen, daar waar zij het soms jaren zwijgend met zich hadden moeten meeslepen. Een goede zaak, want intimidatie of misbruik van mensen op basis van vermeende machtspositie, op basis van bedrijfs- of volkscultuur, op welke basis dan ook, is nooit OK.

Het is dan ook alleen maar toe te juichen dat mede onder invloed van die onder de #metoo gedeelde ervaringen er een aantal "grote vissen" zijn ontmaskerd voor hun abominabele gedrag en moraal, zoals Harvey Weinstein, Kevin Spacey en de recent opgestapte Britse minister van defensie, om maar een paar in het oog springende voorbeelden te noemen. De beerput is nu wijd open en het stinkt harder dan menigeen had kunnen vermoeden.

De #metoo hashtag werd echter - voor zover ik althans heb begrepen - vooral gelanceerd om de meestal vrouwelijke slachtoffers een platform te bieden waarop zij die afschuwelijke ervaringen met elkaar konden delen, op Twitter en op andere sociale media. Gewoon om te weten dat zij niet alleen waren met hun innerlijke worsteling en met die traumatische herinneringen.

Als je nooit zelf betrokken bent geweest bij dit soort ellende, noch als dader noch als slachtoffer, krijg je eindelijk een beetje inzicht in wat dit soort gedrag met mensen doet. En het is bepaald geen vrolijkmakende lectuur. Maar je hebt in ieder geval nog wel de keuze of je dit allemaal wilt lezen en zo ja, hoe vaak en tot in welke mate van detail.

Wat mij wel de laatste tijd echter nogal stoort is de wellust waarmee redacties en presentatoren van actualiteiten- en praatprogramma's op TV zich op dit onderwerp lijken te hebben gestort. Je kunt vandaag de dag geen uitzending van Pauw, De Wereld Draait Door of RTL Late Night en soortgelijke talk shows meer kijken zonder opnieuw geconfronteerd te worden met discussies over dit pijnlijke onderwerp, die op zijn zachtst gezegd nogal sensatiebelust en voyeuristisch worden gemodereerd door de anchors van deze talk shows. Tot overmaat van ramp worden dit soort onderwerpen dan na enkele minuten onderbroken voor het inmiddels obligate blokje "grappige filmpjes", een nummertje zingen, een interviewtje met een BN'ertje of de presentatie van een onlangs verschenen flutboekje.

En met dit soort publiek gevoerde gesprekken doe je naar mijn bescheiden mening de ernst van dit beladen onderwerp ook bepaald geen recht aan. Daarmee worden de legitieme trauma's van de mensen die dit hebben moeten meemaken gereduceerd tot een trivialiteit die nagenoeg net zo kwetsend is als het hun aangedane onrecht. En en passant worden de vaderlandse TV kijkers ook nog eens ongewild en collectief tot ordinaire voyeurs gedegradeerd.

Een triest dieptepunt hierbij is de affaire Jelle Brandt Corstius. Op de ene zender en op de ene avond doet het vermeende slachtoffer zijn trieste verhaal. Op een andere zender en op een andere avond doet de vermeende dader dat, gesecondeerd door zijn advocaat (die er nu niet echt uitzag als het gezelligste type dat je in de kroeg kunt tegenkomen). Dan rijzen bij mij de spaarzame haren ten berge en dringt zich de vraag op of dit nu echt allemaal op deze manier moet. Dan is er sprake van "woord zonder wederwoord" van beide zijden van het gebeuren. Dat lost naar mijn mening niets op en hoort  absoluut niet thuis op TV, maar in een rechtszaal. Want daar is een rechter die wel bevoegd en in staat is om een oordeel te vellen. Ik ben dat niet, andere TV kijkers zijn dit ook niet en ook figuren als Pauw, Van Nieuwveld en Tan al evenmin.

Maar de TV programma's in kwestie hebben zich vooralsnog schaamteloos en haast hijgend op dit onderwerp geworpen: ze hebben nu voor weken materiaal en zijn bij voorbaat verzekerd van indrukwekkende kijkcijfers. Voor mij is dat een ongewenst en ook ongepast neveneffect van het #metoo gebeuren. Erg jammer!